Kỹ thuật trồng gừng gió cho năng xuất cao

Gừng gió là một đặc sản của đồng bào Kor, Ca Dong ở huyện miền núi Tây Trà (Quảng Ngãi). Trong cả Đông và Tây y, gừng gió được ứng dụng rất cao, từ việc giúp ăn ngủ ngon cho đến hỗ trợ điều trị bệnh ung thư một cách hiệu quả. Giá thành của gừng gió khá cao nên gần đây người dân lựa chọn trồng cây gừng gió với quy mô lớn. Tuy nhiên, để việc trồng cây gừng gió mang lại lợi nhuận cao, bà con cần nắm rõ quy trình kỹ thuật trồng cây gừng gió để đạt được sản phẩm tốt nhất.

Thời vụ trồng

Trồng cây khoảng từ đầu tháng 1 đến tháng 4 là thời gian thích hợp nhất để trồng cây gừng gió. Sau đó khoảng 5 – 6 tháng, gừng gió sẽ được thu hoạch theo nguyên tắc: Cần dùng bao nhiêu thì chỉ nhổ mang về bấy nhiêu. Tốt nhất là bạn nên chừa lại 1 ít gừng gió để phát triển và tạo bụi lại. Không nên thu hoạch hết cả 1 lần.

Chuẩn bị đất

Cây gừng gió cần đất tương đối tốt, tơi xốp, ít đá lẫn, khả năng giữ nước lớn nhưng thoát nước tốt, có độ ẩm đầy đủ trong suốt thời gian cây sinh trưởng, tốt nhất là đất mùn rừng hay đất đồi + xơ dừa + trấu hun (1:1:0,5), không ưa đất cát và đất sét.

Chọn giống và chuẩn bị giống trước khi trồng

Gừng giống có thể lấy ngay sau khi thu hoạch hoặc sau khi được bảo quản trong một thời gian ngắn. Chọn củ gừng già (phần thân chính của dánh gừng từ đủ 9 tháng tuổi trở lên), bẻ hoặc cắt các đoạn củ (ánh) dài 2,5 - 5cm, trên mỗi ánh phải có ít nhất 1 mắt mầm (chồi ngủ). Giống cần được xử lý với các loại thuốc như Phatox, Validacine,… để phòng và diệt nấm bệnh. Sau đó tiến hành trồng ngay để đảm bảo khả năng nảy mầm; hoặc có thể ủ giống cho lên chồi rồi mới trồng, cách này sẽ tiết kiệm công trồng dặm về sau.

Cách chọn giống củ gừng gió: Củ gừng gió phải có kích thước to hơn gừng thường, cầm chắc tay, ruột màu vàng, mùi thơm ngọt dễ chịu

 Mật độ trồng

Cây cách cây 30cm, hàng cách hàng 40cm, luống cách luống khoảng 50cm, bề ruộng luống 1 - 2m.

Kỹ thuật trồng

Sau khi đào hố ta tiến hành trồng đặt giống sâu 3 - 5cm lấy đất mịn phủ lên rồi ấn nhẹ tay.

Gừng gió có sức sống rất mãnh liệt, tuy nhiên, thời gian đầu, khi mới trồng, cần chú ý lượng nước tưới chỉ vừa phải. Vài tháng sau cây mới lên, nên trong thời gian chờ cây nảy mầm cần chú ý làm cỏ cho sạch sẽ để cây nảy mầm. Sau khi cây đã lên, chỉ cần tưới cho cây khi đất bị tình trạng rất khô, thiếu nước. Còn lại, để cây mọc trong tự nhiên.

Phân bón sử dụng cho 1ha trồng gừng cần 20 tấn phân chuồng và 1 - 1,5 tấn vôi bột; 110N - 30 P2O5 - 100 K2O được chia làm 5 lần bón, như sau:

- Bón lót: toàn bộ vôi và 1/5 lượng phân;

- Bón thúc: chia làm 4 đợt, mỗi đợt 1/5 lượng phân

+ Đợt 1 vào 30 ngày sau khi trồng;

+ Bón đợt 2 vào 60 ngày sau khi trồng;

+ Bón đợt 3 vào 90 ngày sau khi trồng;

+ Bón đợt 4 vào 120 ngày sau khi trồng.

Chú ý: ngoài các thời điểm bón phân trên, gừng bị vàng do thiếu đạm thì có thể tiến hành phun phân bón lá; có thể kết hợp với Ridomyl, Basudin 10H khi cần.

Chăm sóc và phòng trừ sâu bệnh

Chăm sóc: Trồng dưới tán rừng hoặc ngoài trời nhưng cần có lưới che. Cần cung cấp đủ nước cho gừng phát triển nếu thời tiết khô hạn. Tuy nhiên, trong quá trình trị bệnh ở một số thời điểm nhất định thì việc cắt giảm nước tưới để hạn chế sự lây lan của dịch hại là cần thiết.

Làm cỏ, vun gốc: Tiến hành phun trừ hoặc làm cỏ dại bằng tay vào giai đoạn 25 - 30 ngày sau khi trồng, kết hợp với bón thúc đợt 1 cho cây. Trong các tháng sau, khi thấy cỏ dại thì phải làm sạch, không để củ gừng lộ khỏi mặt đất nhằm đảm bảo phẩm chất và giá trị thương phẩm.

Phòng trừ sâu bệnh hại:

Sâu hại: Sâu đục thân thường xuất hiện vào đầu mùa mưa. Sử dụng các loại thuốc trừ sâu có tính lưu dẫn như: Basudin, Regent, Furadan…

Chú ý: Khi thấy bướm sâu đục thân xuất hiện hoặc sâu ở tuổi 1 - 2 thì tiến hành phun thuốc diệt ngay, nếu chậm trễ, khó phòng trị kịp thời.

Bệnh hại:

- Bệnh cháy lá: Bệnh do nấm Fusarium gây nên thường vết bệnh xuất hiện trên chóp lá và cháy từ chóp lá xuống. Nếu bệnh phát triển mạnh, nấm tấn công vào nách lá, xuống củ làm chết cả cây. Phòng trị: Sử dụng các loại thuốc Appencard, Bavistin.

- Bệnh thối củ:

+ Thối xanh

Bệnh do vi khuẩn lưu tồn trong đất, nước hoặc côn trùng gây ra. Gừng đang xanh bỗng héo đột ngột vào giữa trưa, có tươi lại vào lúc chiều mát và chết rất nhanh; thân bị nhũn nước, tách rời củ và có màu sậm; khi nhổ lên, đỉnh sinh trưởng có nước màu đục và có mùi hôi đặc trưng. Phòng trừ: do đặc điểm bệnh rất khó trị, lây lan nhanh nên và gây tổn thất lớn nên phòng bệnh là vấn đề cần thiết và bắt buộc.

Khi thấy gừng có triệu chứng xoắn lá thì tiến hành phun các loại thuốc Kasuran, Kasumin, Starner,.. kết hợp với một số thuốc đặc trị các loại rầy mềm, rệp sáp tấn công như Diazan, Supracide… Luân cây trồng hợp lý để cắt nguồn bệnh lưu tồn tấn công vào củ, xuất hiện trong điều kiện ẩm ướt kéo dài.

+ Thối vàng

Bệnh do nấm Fusarium gây vàng lá, sau đó rụng và chết tương đối chậm, trên củ có vết màu nâu, phần củ nhăn nheo và tóp lại có phủ lớp tơ màu trắng. 

Phòng trị: xử lí đất và giống trước khi trồng, sử dụng các loại thuốc Appencard, Carban, Carbenzim, Ridomyl, Score…

Thu hoạch gừng

Khi gừng có lá vàng và khô trên 2/3 số là là có thể thu hoạch gừng. Khi thu hoạch chú ý tránh gãy, dập gừng. Kĩ thuật thu tránh gãy là giữ nguyên cả khóm củ gừng ta cuốc gia gốc 20-25cm, sau đó nhổ nhẹ để lấy cả khóm củ, tỉa hết đất để có tảng củ của khóm./.